Bên cạnh chương trình đại học, khá nhiều sinh viên đang quan tâm đến việc lựa chọn môi trường để học lên thạc sỹ hoặc các cấp bậc xa hơn. Mọi người thường băn khoa giữa hai lựa chọn:
- Vào trường trung bình và cố gắng là học sinh đứng top.
- Vào trường tốt và là học sinh trung bình
Trả lời cho câu hỏi này, APUS xin giải đáp qua bài viết dưới đây.
Việc học lên cao học của sinh viên thường có 2 hướng đó là hướng chuyên nghiệp để có việc làm cạnh tranh hơn; hoặc hướng học thuật để trở thành giáo sư và nhà nghiên cứu. Dựa trên hai hướng đi này, chúng ta hãy cùng phân tích việc theo trường top hay trung bình sẽ ảnh hưởng như thế nào đến từng định hướng.
Đầu tiên, dành cho những ai muốn học cao học (Master’s) chuyên nghiệp để nâng cao chuyên môn, theo học ở một trường top là quan trọng hơn, đa phần các chương trình Master’s không yêu cầu GPA quá cao và thường chọn các sinh viên mà họ kỳ vọng sẽ đóng góp xây dựng chương trình học và mạng lưới quan hệ cho toàn khóa học. Họ mặc định sinh viên đến từ trường top sẽ làm được những điều này.
Điều thứ hai quan trọng tiếp theo là tài chính. Ở các khóa học này, học bổng thường rất hiếm, do vậy việc đóng được toàn bộ học phí sẽ là tiêu chí quan trọng. Nếu việc học ở một trường trung bình giúp tiết kiệm đáng kể chi phí thì đó sẽ là một điểm lợi thế để bạn cân nhắc giữa 2 trường.
Đối với những ai đi theo hướng nghiên cứu (học cao học Master’s thiên về research để làm bước đệm về sau học Ph.D, hoặc có thể trực tiếp học Ph.D.) thì thứ hạng trường không quan trọng bằng việc sinh viên có các thành tích nghiên cứu đáng chú ý.
Do vậy sinh viên theo hướng này nên đọc thật kỹ profile của các giáo sư trong khoa mà mình quan tâm, thậm chí đọc trước tài liệu nghiên cứu của các giáo sư về ngách mình nghiên cứu và lên kế hoạch chi tiết từ đầu.
Trong quá trình nhiều năm làm việc với học sinh, anh Trung Trần đến từ APUS cho rằng học trường top và được giáo sư top trong ngành bồi dưỡng sẽ là tấm vé vàng cho bạn đến với bất kỳ chương trình cao học nghiên cứu nào. Tuy nhiên việc này thường chỉ xảy ra với các bạn rất tự tin về khả năng của mình và có thể ‘tỏa sáng’ ngay cả ở một trường top. Do vậy thường sinh viên tại trường ‘trung bình’ sẽ dễ thành công hơn nếu đầu tư công sức tìm hiểu, kết nối với giáo sư và chuẩn bị tốt đề tài nghiên cứu cho mình từ sớm.
Nói về khía cạnh tài chính thì gần như tất cả các khóa học Ph.D. tại Mỹ đều không phải trả học phí và được trả lương, các khóa Master’s thuần về nghiên cứu cũng có thể được giáo sư trả lương theo dạng assistantship (thuê sinh viên cùng nghiên cứu hoặc tham gia giảng dạy) nên phần tài chính là không bị đặt nặng như ở hướng chuyên nghiệp.
Ngoài ra người học cần lưu ý việc ‘trở thành sinh viên đứng top’ vì nhiều trường trung bình chấm điểm không khó do vậy có rất nhiều sinh viên đạt GPA ở mức 3.8 trở lên và tốt nghiệp loại danh dự cao nhất. Từ đó, để chứng minh khả năng của mình, sinh viên thường cần nhiều hơn là điểm số, trong đó phải có cả thư giới thiệu (được giáo sư viết với tất cả nhiệt huyết và sự chân thành, không phải chỉ là thư viết cho sinh viên theo thường lệ) và các giải thưởng từ khoa, hội thảo, cuộc thi… để làm đẹp profile.
Bạn cũng cần lưu ý về khái niệm ‘trung bình’ – ở đây chỉ mang tính tương đối. Ví dụ sinh viên tốt nghiệp từ một trường xếp hạng tầm 100 tại khu vực Illinois-Indiana-Ohio và apply vào các trường Chicago/UIUC/IU sẽ có lợi thế đáng kể vì ngưỡng ‘trung bình’ của họ thường là trường top trong vùng Midwest nước Mỹ. Ngược lại học một trường hạng 90 ở bờ Tây và apply vào một trường top ở bờ Đông sẽ là một thách thức lớn hơn.
Tóm lại nước Mỹ có 3500+ trường đại học và cao đẳng nhưng nhóm trường ‘xếp hạng’ và được quốc tế quan tâm rộng rãi chỉ có tầm 150 trường (tức top 4%). Vậy trước khi đưa ra lựa chọn, việc quan trọng là sinh viên cần tìm hiểu kỹ, trao đổi nhiều, chọn cho mình những người đồng hành và dẫn đường đáng tin cậy để tham khảo. Sau đó, sinh viên nên xác định rõ mình thích cái gì, phù hợp với văn hóa của trường nào, và tìm hiểu thế mạnh chuyên ngành của các khoa tại các trường. Đó là con đường hiệu quả nhất cho những bạn muốn học lên cao hơn.
