Kể từ khi ChatGPT “lên sóng” vào cuối năm 2022, trí tuệ nhân tạo (AI) đã như một cơn gió mới thổi vào các giảng đường đại học. Giờ đây, câu hỏi không còn là “Có nên dùng AI trong lớp học không?” mà là “Làm sao để dùng AI thật khéo léo và hiệu quả?”

Trong bối cảnh đó, cô Sharon Stoerger, Phó Trưởng khoa Chương trình và Đánh giá tại Đại học Rutgers, đã chia sẻ một bức tranh sống động về cách AI đang làm thay đổi giáo dục đại học. Từ việc xây dựng chương trình học, đổi mới cách kiểm tra sinh viên, đến việc định hình tư duy đào tạo trong thời đại công nghệ, AI đang mở ra cả cơ hội lẫn thách thức lớn.

Chương trình học phải “bắt nhịp” với AI

Ngay khi ChatGPT ra đời, các trường đại học đã phải đối mặt với những câu hỏi hóc búa: Sinh viên có dùng AI để “đi đường tắt” trong học tập không? Liệu cách dạy học truyền thống có còn phù hợp?

AI thực sự mang đến nhiều điều thú vị. Nó giúp thầy cô tiết kiệm thời gian, hỗ trợ soạn bài giảng, và đặc biệt là tạo ra những trải nghiệm học tập “cá nhân hóa” – từ phân tích dữ liệu để đưa ra lộ trình học phù hợp, đến hỗ trợ phản hồi và đánh giá bài làm của sinh viên.

Nhưng để đưa AI vào lớp học một cách bài bản, các trường cần đầu tư nhiều: từ thiết bị công nghệ, đào tạo giảng viên, đến việc nâng cao kỹ năng sử dụng công cụ số. Trong khi đó, ngân sách và thời gian thì luôn eo hẹp. Vì vậy, việc áp dụng AI cần có kế hoạch rõ ràng, chuẩn bị kỹ lưỡng, chứ không thể chạy theo phong trào một cách hời hợt.

Đánh giá sinh viên: Từ học vẹt sang làm thật

AI đang khiến các trường phải nghĩ lại cách kiểm tra sinh viên. Những bài thi kiểu học thuộc lòng giờ đây dễ bị AI “qua mặt” trong vài giây. Thế là nhiều trường chuyển sang các bài tập thực tế hơn: yêu cầu sinh viên giải quyết vấn đề, thuyết trình, hay làm dự án sáng tạo. Những bài tập này không chỉ giúp các bạn hiểu bài sâu hơn mà còn hạn chế việc lạm dụng AI.

Tuy nhiên, làm những bài tập kiểu này tốn kha khá thời gian, từ khâu ra đề đến chấm bài. May mắn là AI có thể hỗ trợ: gợi ý cách tổ chức bài tập, chấm điểm tự động, hay chỉ ra những điểm yếu của sinh viên để thầy cô điều chỉnh cách dạy. Quan trọng nhất, AI chỉ nên là trợ thủ đắc lực, giúp thầy cô tập trung vào việc hướng dẫn, khơi gợi cảm hứng và nuôi dưỡng tư duy phản biện, chứ không phải thay thế vai trò của con người.

Sinh viên STEM thời AI: Học gì để luôn dẫn đầu?

Dù các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học) vẫn là lựa chọn hàng đầu của nhiều bạn trẻ, nhưng những đợt cắt giảm nhân sự ở các công ty công nghệ gần đây khiến không ít người lo lắng: Liệu STEM có còn là “tấm vé vàng” cho một sự nghiệp ổn định? Với tốc độ phát triển chóng mặt của AI, câu hỏi lớn là: Các bạn sinh viên cần chuẩn bị gì để không bị tụt lại?

Câu trả lời không đơn giản. Nhiều người tin rằng chúng ta đang bước vào một thời đại mới, nơi kỹ năng giao tiếp, sự thấu hiểu và tư duy nhân văn được đánh giá cao chẳng kém gì kiến thức công nghệ. Dù tương lai có ra sao, các bạn sinh viên cần học cách làm việc ăn ý với AI, nhưng đồng thời phải biết rõ giá trị độc đáo của mình – sự sáng tạo, cảm xúc, và khả năng suy nghĩ sâu sắc mà máy móc không thể thay thế.

Các trường đại học không thể đứng ngoài lề

Sự xuất hiện của ChatGPT đã khiến các trường đại học ở Mỹ không thể làm ngơ trước AI. Một số nơi, như bang Ohio, đã đưa ra hướng dẫn cụ thể để thầy cô sử dụng AI. Ở từng trường, có nơi cấm dùng AI, có nơi lại khuyến khích nhưng phải trong khuôn khổ rõ ràng.

AI cũng dần trở thành một phần của các công cụ dạy học hàng ngày, từ phần mềm soạn bài, hệ thống quản lý lớp học, đến các ứng dụng thuyết trình. Một số trường còn đi xa hơn, hợp tác với các công ty công nghệ để tạo ra công cụ AI riêng, như Đại học Michigan với Maizey hay Đại học Bang Arizona với OpenAI.

Nhìn lại, những tranh cãi về AI hôm nay gợi nhớ đến thời kỳ Internet hay Wikipedia mới ra đời – lúc đầu ai cũng lo, nhưng rồi chúng đều trở thành công cụ không thể thiếu. Với AI, điều tương tự có thể xảy ra, nếu chúng ta biết cách dùng nó một cách thông minh, có trách nhiệm và đúng mục đích.

Hành trang cho tương lai: Làm chủ, đừng chạy đua

Trong một thế giới mà kiến thức thay đổi từng ngày và công nghệ luôn đi trước, giáo dục đại học không nên chỉ mải chạy theo AI. Thay vào đó, hãy dạy các bạn sinh viên cách tư duy, cách học và cách thích nghi, để dù công nghệ có đổi thay thế nào, họ vẫn là người cầm lái.

Và nếu bạn đang tìm kiếm một người đồng hành để cùng xây dựng hành trình chinh phục giấc mơ du học, hãy để APUS đồng hành cùng bạn! Với hơn 10 năm kinh nghiệm hỗ trợ hàng trăm học sinh Việt Nam vào các trường đại học hàng đầu tại Mỹ, đội ngũ chuyên gia của APUS sẽ giúp bạn hiểu rõ xu hướng tuyển sinh trong thời đại AI, từ chọn trường, chọn ngành, đến chuẩn bị hồ sơ và kỹ năng cho sự nghiệp tương lai. Hãy liên hệ ngay với APUS quahttps://apusvietnam.com/admission để được tư vấn 1:1 và bắt đầu hành trình của riêng bạn!